صرافی غیرمتمرکز چیست؟ مزایا و معایب

برای معامله‌ی هر کالایی باید به محل خریدوفروش آن کالا بروید تا بتوانید جنس مورد نظر خود را خریداری کرده یا بفروشید. به عنوان مثال، برای معامله‌ی کالایی مانند آهن یا سیمان باید به محل و بازار خریدوفروش آن‌ها که مشخص است بروید. در مورد ارزهای رمزپایه نیز همین شیوه صدق می‌کند و جهت معامله رمز ارزها باید از طریق صرافی‌های آنلاین و ارزهای دیجیتال اقدام کنید.

صرافی‌های ارزهای دیجیتال پلتفرمی برای جابه‌جایی ارزهای دیجیتال و خریدو فروش این ارزها است. در این بین صرافی‌ها به دو گروه صرافی‌ غیرمتمرکز و متمرکز تقسیم شده‌اند. در مقاله‌ی دیگری به نام «صرافی متمرکز چیست» کاملاً به این نوع از صرافی‌ها و ویژگی‌های آن‌ها اشاره کرده‌ایم؛ حال در ادامه قصد دارید که به صرافی‌‌های غیرمتمرکز بپردازیم.

همه چیز درباره صرافی غیرمتمرکز

ساختار اصلی صرافی‌های «غیرمتمرکز» (Decentralized Exchanges) و «متمرکز» (Centralized Exchanges) به یکدیگر شبیه است، تنها تفاوتی که در بین این دو صرافی وجود دارد این است که در صرافی‌های غیرمتمرکز هیچ نهاد و شخص ثالثی وجود ندارد که مسائل امنیتی و مدیریت تراکنش‌های کاربران را بر عهده گیرد. در اصل فناوری «بلاک چین» (Blockchain) پلتفرمی را برای کاربران فراهم کرده است که معاملات خود را به‌صورت مستقیم و بدون حضور واسطه‌ها‌ به ثبت برسانند. این کار به کمک «قرارداد‌های هوشمند» (Smart Contracts) انجام می‌شود.

تمام اطلاعات مربوط به تراکنش‌هایی که در این بستر انجام می‌شوند در شبکه‌‌ی بلاک چین به ثبت می‌رسند و می‌توان گفت که صرافی‌های غیرمتمرکز به شکل همتا به همتا کار می‌کنند و کاربران به شکل مستقیم با یکدیگر به معامله می‌پردازند.  باید به این موضوع اشاره کرد که پایگاه داده‌ی فناوری بلاک چین با استفاده از این روش مشکلات امنیتی را به حداقل میزان ممکن می‌رساند.

«اتمیک سواپ» (Atomicswap)، «یونی سواپ» (Uniswap)، «ام‌دی‌ایکس»‌ (MDEX)،‌ «کایپرسواپ» (Kyberswap)، «وان اینچ» (۱inch.Exchange)، «بیسکو» (Bisq)،‌ «بنکور» (Bancor)،‌ «بالانسر» (Balancer)، «آی‌دی‌اکس» (IDEX) و صرافی جدید غیرمتمرکز «بایننس»ه ckchainazed Exchangesفی‌ها و ویژگی‌های آن‌ها اشاره کرده‌ایم؛ حال در ادامه قصد دارید که به صرافی‌‌های غیرمتمرکز بپردازیم. از صرافی‌های غیرمتمرکز محبوب هستند.

در ادامه در رابطه با نحوه کارکرد صرافی‌های غیرمتمرکز بیشتر خواهید خواند.

صرافی غیرمتمرکز چگونه کار می‌کند؟

صرافی غیرمتمرکز پلتفرمی برای انجام معاملات غیرمتمرکز است که از فناوری‌هایی از قبیل بلاک چین و قرارداد هوشمند استفاده می‌کند تا کاربران برای انجام معاملات خود در این پلتفرم‌ها نیازی به شخص ثالثی نداشته باشند. با استفاده از این صرافی‌‌ها کاربران قادرند تا بدون نیازی به واریز ارزهای دیجیتال به حساب صرافی‌ها به صورت مستقیم از کیف پول‌های خود معاملات ارزهای دیجیتال را به انجام برسانند. این صرافی‌ها یعنی صرافی‌های غیرمتمرکز برروی فناوری بلاک چین‌های آزاد که می‌توانند قراردادهای هوشمند را اجرا کنند ساخته می‌شوند. هم اکنون بلاک چین اتریوم بزرگ‌ترین میزبان صرافی‌های غیرمتمرکز است.

برای آشنایی با چگونگی کارکرد صرافی‌های غیرمتمرکز نیاز است که با مفهوم قرارداد هوشمند آشنا شوید ما در ادامه به توضیح کوتاهی بسنده می‌کنیم اما شما می‌توانید برای اطلاعات بیشتر به مقاله‌ی قرارداد هوشمند چیست مراجعه کنید.

قرارداد هوشمند نرم‌افزاری است که برای شرایطی خاص یک یا چندی دستور خاص را اجرا می‌کند. قراردادهای هوشمند برروی بلاک چین‌ها اجرا می‌شوند و جلوگیری از اجرای آن‌ها غیرممکن است. درواقع یکی از دلایلی که از قرادادهای هوشمند در صرافی‌های غیرمتمرکز استفاده شده است همین اجرای قطعی آن‌ها است. با قراردادهای هوشمند می‌توان به ساخت برنامه‌هایی پرداخت که بدون توقف تا ابد کار می‌کنند. به این برنامه‌ها برنامه‌های غیرمتمرکز یا Dapp نیز گفته می‌شود.

اگر بخواهیم به صورت جزئی‌تر به بیان این که یک تراکنش چگونه انجام می‌شود بپردازیم باید به موارد زیر اشاره کنیم.

در مرحله‌ی اول، ‌تریدر باید یکی از صرافی‌های غیرمتمرکز را انتخاب کرده و در آن ثبت‌نام کند.

مرحله‌ی دوم تریدر باید کیف پول دیجیتالی خود را به صرافی غیرمتمرکز متصل کند.

مرحله‌ی سوم ثبت سفارشات (خرید و فروش) خود را به ثبت برسانند.

در مرحه‌ی چهارم خریدار یا فروشنده‌ی مقابل باید سفارشی شبیه به سفارش فرد تریدر اول را به ثبت برساند.

پس از انجام چهار مرحله‌ی بالا دارایی‌ها وارد قرارداد هوشمند شده و قرارداد هوشمند اجرا شده و مبلغ مورد نظر به کیف پول دو طرف مقابل واریز می‌شود.

نکته: در بعضی از پلتفرم‌های غیرمتمرکز استخرهای نقدینگی با کمک قراردادهای هوشمند ایجاد می‌شوند به صورتی که کاربران قادر خواهند بود دارایی‌های دیجیتال خود را به صرافی‌ها اختصاص داده و صرافی‌ها با استفاده از آن دارایی‌ها به نیاز معامله‌گران پاسخ دهند. معامله‌گران با استفاده از استخرهای نقدینگی به سود خوب می‌رسند.

نکته۲: یکی از خدمات صرافی‌های غیرمتمرکز را «اتمیک سوآپ» (Atomic Swap) می‌گویند. این نوع مبادلات برروی معاملات بین زنجیره‌ای تمرکز دارند به عنوان مثال (اتریوم به بیت کوین)، این نوع معاملات در هر صرافی غیرمتمرکزی انجام نمی‌گیرد.

مزایا و معایب صرافی‌های غیرمتمرکز

باوجود اینکه صرافی های غیرمتمرکز برای برطرف کردن مشکلات صرافی‌های متمرکز به وجود آمدند اما طبیعتاً باز هم این صرافی‌ها دارای مزایا و معایب خاص خود هستند که در ادامه به شرح آن‌ها خواهیم پرداخت.

از مزایای صرافی‌های غیرمتمرکز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کاربران برای استفاده از صرافی‌های غیرمتمرکز نیازی به احراز هویت نخواهند داشت.
• شیوه‌ی کارکرد صرافی‌های غیرمتمرکز به صورت ‌P2P است و کاربران به صورت مستقیم با یکدیگر خریدوفروش می‌کنند.
• هیچ اطلاعات اضافی از کاربران در اختیار صرافی‌های غیرمتمرکز قرار نخواهد گرفت.
• کارمزد پایین صرافی‌های غیرمتمرکز برای کاربران بسیار محبوب است.
• در برابر حمله‌ی هکرها ایمن است.
• صرافی‌های غیرمتمرکز دارای سیستم‌های قانون‌گذاری پیچیده‌ای هستند که برای راه‌اندازی نیازی به مجوز نخواهند داشت.
• مشکلاتی نظیر خرابی و جعل در این صرافی‌ها وجود ندارد.
• در این نوع صرافی‌های کنترل کامل در اختیار کاربران خواهد بود.

از معایب صرافی‌های غیرمتمرکز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بیشتر صرافی‌ها غیرمتمرکز رابط کاربری پیچیده‌ای دارند و برای کاربران تازه‌وارد به دنیای ارزهای دیجیتال مناسب نیستند.
• صرافی‌های غیرمتمرکز نسبت به رقبای خود یعنی صرافی‌های متمرکز نقدینگی کمتری دارند.
• هم‌اکنون صرافی‌های غیرمتمرکز از محبوبیت کمتری نسبت به صرافی‌های متمرکز برخوردارند.
• خدمات و ویژگی‌های محدودتری را نسبت به رقبای خود یعنی صرافی‌های متمرکز ارائه می‌کنند.
• انجام سفارشات نسبت به صرافی‌های متمرکز از سرعت پایین‌تر برخوردار هستند.
• هیچ تیم پشتیبانی‌ای در این صرافی‌ها وجود ندارد که به کاربران کمک کند.

در ادامه به روند کاری صرافی سوشی‌سواپ اشاره می‌کنیم و چگونگی کارکرد صرافی‌های غیرمتمرکز را شرح خواهیم داد.

صرافی سوشی سواپ

صرافی غیرمتمرکز «سوشی سواپ» (SushiSwap) یکی از نوین‌ترین بسترها در میان صرافی‌های غیرمتمرکز محسوب می‌شود که روشی جدید از ارتباط را بین معامله‌گران برای «تعویض» (Swap) یا «سرمایه‌گذاری» (Stacking) توکن‌های شبکه اتریوم یا توکن‌هایERC-20  خلق کرده است.

در صرافی غیرمتمرکز سوشی سواپ، تراکنش‌ها با کارمزد پایین و بدون نیاز به هیچ واسطه‌ای از جمله خود صرافی انجام می‌گیرند. خدماتی دیگر فرای امکاناتی مانند استیکینگ رمز ارزها، قابلیت «فارمینگ نقدینگی» (Farming Liquidity) نیز برای کاربران ارزهای دیجیتال فراهم شده که به‌وسیله‌ی آن کاربران می‌توانند ریسک کمتر را قبول کرده و سود خوبی را نیز به دست آورند.

علاوه بر تمامی این موضوعات، با در نظر گرفتن استخرهای نقدینگی در این پلتفرم، قابلیت تبادل توکن‌های بیشتری نیز در سوشی سواپ فراهم شده است که امکان تبادل این توکن‌ها در بسترهای دیگر وجود ندارد. به همین دلیل کاربران می‌توانند در این صرافی غیرمتمرکز به تبادل ارزهای دیجیتالی که نسبت به سایر ارزهای دیجیتال کمتر شناخته‌شده هستند و میزان عرضه و تقاضای کمتری دارند هم بپردازند.

از سمتی دیگر سوشی سوآپ به عنوان یک بستر غیرمتمرکز، تمرکز خود را بر دو عامل اساسی اطمینان و شفافیت قرار داده است. با رسوایی اخیر به وجود آمده از این صرافی در ماه سپتامبر سال ۲۰۲۰، اعتبار سوشی به‌شدت به خطر افتاد. در حقیقت یکی از بنیان‌گذاران این صرافی تصمیم گرفت تا با پرداخت نزدیک به چهارده میلیون دلار اتر، قیمت SUSHI که توکن رسمی این صرافی است را هفتاد و سه درصد کاهش دهد. بنابراین به‌خاطر این اتفاق، مالکیت پروژه‌ی این صرافی غیرمتمرکز، به‌صورت کامل به مدیر عامل صرافی FTX، آقای «سام بانکمن فرید» (Sam Bankman-Fried) واگذار گردید.

سخن پایانی

برای سرمایه‌گذاری و معامله در بازار کریپتو، به بسترهایی برای خرید و انجام مبادلات ارزهای رمزپایه نیاز داریم که این بسترها امروزه با نام‌های صرافی‌های آنلاین در دسترس کاربران  ارزهای دیجیتال قراردارند.

در اوایل پیدایش ارزهای دیجیتال تنها یک ارز دیجیتال (بیت کوین) و یک صرافی با نام صرافی متمرکز بایننس وجود داشت. با گذشت زمان و با پیشرفت تکنولوزی و پیدایش آلت کوین‌ها هم‌چنین علاقه‌ی سرمایه‌گذارها به حوزه‌ی ارزهای دیجیتال، تعداد صرافی‌های متمرکز افزایش پیدا کرد. پس از گذشت زمان و با وجود مشکلاتی در بسترهای متمرکز، صرافی‌های غیرمتمرکز بوجود آمدند تا مشکلات موجود در صرافی‌های متمرکز را برطرف کنند که با عملکرد خوبی که از خود به جای گذاشتند محبوبیت زیادی را در بین کاربران بدست آوردند.