فورک در ارزهای دیجیتال

ارزهای دیجیتال و فناوری بلاک‌چین که پایه این ارزها را تشکیل می‌دهند، یکی از پربحث‌ترین موضوعات در دنیای مالی و فناوری امروزی هستند. یکی از اتفاقات مهم و پرتکرار در این حوزه، وقوع فورک‌ها است که تاثیرات عمیقی در ارزهای دیجیتال دارند.

رمز ارزهایی مانند بیت‌کوین و اتریوم روی نرم‌افزار غیرمتمرکز و منبع بازی که هر فردی می‌تواند در آن مشارکت داشته باشد، فعالیت می‌کنند. این بستر که بلاک‌چین نامیده می‌شود، به معنای واقعی کلمه از بلاک‌های داده یا اطلاعاتی تشکیل شده است. از آنجایی که آن‌ها منبع باز هستند، برای حفظ و توسعه کد زیربنایی‌شان به جوامع خود متکی هستند. دقیقا همینجاست که فورک‌ها وارد عمل می‌شوند. این مقاله به بررسی مفهوم و اثرات فورک در ارزهای دیجیتال می‌پردازد.

مفهوم فورک در ارزهای دیجیتال

در میان اصطلاحات ارزهای دیجیتال، فورک به تقسیم یا تشکیل شاخه جدیدی از یک شبکه بلاک‌چین اطلاق می‌شود. این تقسیمات می‌توانند به دو دسته اصلی تقسیم شوند: نوع اول «هارد فورک»‌(Hard fork)  که به آن فورک سخت نیز گفته می‌شود و نوع بعدی «سافت فورک» (Soft fork) که به آن فورک نرم نیز می‌گویند.

در هارد فورک‌، تغییراتی در قوانین پروتکل شبکه اعمال می‌گردد که منجر به ایجاد دو شبکه جداگانه می‌شود. از طرف دیگر، فورک‌های نرم تغییراتی را اعمال می‌کنند که توسط نسخه‌های قدیمی قابل قبول است و منجر به تجزیه نمی‌شوند.

به‌عنوان مثال؛ هارد فورک‌های بیت‌کوین منجر به ایجاد ارزهای جدیدی مانند «بیت‌کوین‌کش» (Bitcoin Cash) و   «بیت‌کوین اس وی» (Bitcoin SV) شد که هر کدام دارای شبکه و قوانین پروتکل مستقل خود هستند.

سافت فورک‌های بیت‌کوین نیز «سگویت» (SegWit) و «تپروت») (Taproot بودند. سگویت باعث افزایش مقیاس‌پذیری و آپدیت تپروت باعث افزایش حریم خصوصی و امنیت شبکه بیت‌کوین شد.

هاردفورک و سافت فورک در بلاکچین

هارد فورک یک تغییر اساسی در یک پروتکل ارزدیجیتال بوده که با نسخه‌های قبلی ناسازگار است. این بدان معناست که گره‌های دارای پروتکل قدیمی‌تر قادر به پردازش تراکنش‌های در بلاک‌چین جدید نیستند. به طور مشابه، هر تراکنش در زنجیره فورک شده نیز در زنجیره قدیمی معتبر نیست.

بنابراین اگر تمام گره‌ها و ماینرها بخواهند در زنجیره فورک شده جدید به فعالیت خود ادامه دهند، باید به آخرین نسخه پروتکل ارتقا یابند. تصویر زیر نیز اجرای پروتکل‌های جدید را به‌ خوبی نشان می‌دهد.

به‌طور کلی، در نوعی از هاردفورک گره‌ها به طور داوطلبانه نرم افزار خود را ارتقا می‌دهند تا از قوانین جدید پیروی کنند و نسخه قدیمی را پشت سر بگذارند. کسانی که به‌روزرسانی نمی‌کنند، در زنجیره قدیمی به فعالیت خود ادامه می‌دهند و افراد بسیار کمی از آن استفاده خواهند کرد.

اما اگر در جامعه در مورد ارتقا اختلاف نظر وجود داشته باشد، پروتکل معمولا به دو بلاک‌چین ناسازگار تقسیم می‌شود که دو ارزدیجیتال متفاوت را تولید می‌کنند. هر دو بلاک‌چین جامعه خود را دارند و توسعه‌دهندگان نیز می‌توانند یکی را انتخاب ‌کنند.

سافت فورک تغییری در پروتکل ارزهای دیجیتال است که آن را سازگار با گذشته نگه می‌دارد. در اصل، گره‌های به‌روزرسانی نشده همچنان می‌توانند تراکنش‌ها را پردازش کرده و بلاک‌های جدید را به بلاک‌چین منتقل کنند. گفتنی است این نوع فورک تنها به ارتقای اکثر ماینرها نیاز دارد تا با قوانین جدید سازگار شوند. با این حال در هارد فورک، شبکه به تمام گره‌ها نیاز دارد تا نسخه جدید را ارتقا دهند.

اثرات فورک در ارزهای دیجیتال

افزایش امنیت و قابلیت اطمینان: برخی از فورک‌ها امنیت شبکه را بهبود می‌بخشند که می‌تواند از حملات مخرب جلوگیری کند و اعتماد کاربران را به سیستم افزایش دهد.

تغییرات در قوانین و پروتکل: شاید فورک‌ها به تغییرات مهم در قوانین و پروتکل شبکه منجر شوند که می‌تواند توانایی و عملکرد شبکه را بهبود دهد یا به تغییر قوانین موجود بیانجامد.

تاثیرات اقتصادی:  ممکن است فورک‌ها تاثیرات اقتصادی گسترده‌ای داشته باشند، از جمله تغییرات در ارزش ارزهای دیجیتال و روند بازار آن‌ها. در یکی از فورک‌های اتریوم، قیمت این رمزارز  به ده برابر افزایش پیدا کرد. با این حال در یک هاردفورک، ممکن است قیمت رمزارز جدید، افزایش یابد و رمز ارز قبلی آن دچار کاهش قیمت شود.

تجربه کاربری: فورک‌ها ممکن است تاثیراتی بر تجربه کاربری داشته باشند، از جمله نیاز به بروزرسانی نرم‌افزار یا کاهش پیچیدگی فنی برای کاربران.

مثالی از فورک در دنیای واقعی

بلاک‌چین اتریوم برای اجرای قراردادهای هوشمند طراحی شده است؛ این قراردادها تکه‌هایی از کدها هستند که به‌طور خودکار مجموعه‌ای از اقدامات از پیش تعیین‌شده را با رعایت معیارهای خاص اجرا می‌کنند. برنامه‌های کاربردی قرارداد هوشمند شامل همه چیز از بازی گرفته تا برنامه‌های دیفای است.

به‌عنوان پلتفرمی که همه این برنامه‌ها را اجرا می‌کند، می‌توانید بلاک‌چین اتریوم را شبیه به سیستم‌عامل یک رایانه در نظر بگیرید. فورک‌های مختلف اتریوم مثل اتریوم کلاسیک و اتریوم ۲.۰ مانند نسخه‌های جدیدتر یک سیستم عامل هستند که ویژگی‌ها یا کارایی‌هایی به‌آن‌ها اضافه شده است که نسخه‌های قبلی شاید فاقد آن باشند.

یک فورک قدیمی‌تر ممکن است به‌عنوان یک پلت‌فرم ثابت و اثبات‌شده ادامه یابد، در حالی که یک فورک جدیدتر ممکن است راه‌های کاملا جدیدی را برای تعامل با آن به توسعه‌دهندگان ارائه دهد.

سافت فورک را به‌عنوان ارتقای نرم‌افزار در نظر بگیرید درست مانند زمانی که تلفن شما از شما می‌خواهد به آخرین سیستم‌عامل به‌روزرسانی کنید و به همین ترتیب هارد فورک را به‌عنوان یک سیستم عامل کاملا جدید مثل لینوکس و مک او اس تلقی کنید.

سخن‌پایانی

فورک‌ها به عنوان یک اتفاق معمول در دنیای ارزهای دیجیتال، تاثیرات گسترده‌ای بر روی این بازار دارند. با درک مفهوم و اثرات فورک‌ها، افراد می‌توانند بهترین راهکارها را برای مدیریت و استفاده از این اتفاقات در دنیای ارزهای دیجیتال پیدا کنند.

اصطلاحا فورک به تقسیم یا تشکیل شاخه جدیدی از شبکه بلاک‌چین اطلاق می‌شود. این تقسیمات می‌توانند به دو دسته اصلی صورت گیرند؛ هارد فورک‌ و سافت فورک‌. هارد فورک منجر به ایجاد دو شبکه جداگانه می‌شوند که هر کدام دارای قوانین پروتکل و کارکرد متفاوتی هستند. از طرف دیگر، سافت فورک‌ها تغییراتی را اعمال می‌کنند که توسط نسخه‌های قدیمی قابل اجراست و نیازی به جدایی کامل بلاک‌ها نیست.