اندیکاتور تکنیکال چیست؟ | عملکرد اندیکاتورها

معامله‌گران سراسر دنیا به‌دنبال آن هستند که بتوانند نقاط ورود بهینه‌تری را پیدا کنند. در همین راستا اندیکاتورهای گوناگونی خلق شده است که عبارتند از : شاخص قدرت نسبی (RSI)، شاخص جریان پول (MFI)، استوکاستیک، (MACD)، باندهای بولینگر (Bollinger band) و… .

رصد چندین داده به‌طور همزمان در عمل امکان‌پذیر نیست، بنابراین اندیکاتور‌ها به‌جود آمدند تا در این مسیر به تحلیل‌گران و معامله‌گران کمک کنند. اندیکاتورهای تکنیکال با استفاده از قیمت، حجم و اوپن‌اینترست یک دارایی، روندها و نقاط ورود را پیدا می‌کنند. این اندیکاتورها برای پیش‌بینی حرکت قیمت در آینده مورد استفاده قرار می‌گیرند. اندیکاتور‌ها به‌طور کلی به ۴ دسته اصلیِ روند‌نما، نوسان‌نما‌، مومنتومی، حجمی تقسیم می‌شوند.

در ادامه مقاله حاضر به تشریح این اندیکاتورها می‌پردازیم؛ پس با ما همراه باشید.

اندیکاتور‌های تکنیکال چگونه کار می‌کنند؟

برخلاف تحلیل‌گران بنیادی که تلاش می‌کنند ارزش ذاتی یک اوراق بهادار را بر اساس داده‌های مالی یا اقتصادی ارزیابی کنند، تحلیل‌گران تکنیکال برای ارزیابی قدرت یا ضعف روند یک دارایی روی الگوهای حرکت قیمت، سیگنال‌های معاملاتی و سایر ابزارهای تحلیلی تمرکز می‌کنند.

تجزیه و تحلیل تکنیکال را می‌توان برای بررسی هر نوع دارایی با داده‌های معاملاتی تاریخی از جمله سهام، کریپتو، قراردادهای آتی، کالاها با درآمد ثابت، ارزها و… استفاده کرد.

در واقع، تحلیل تکنیکال در بازارهای کالا و فارکس بسیار رایج است؛ جایی که معامله‌گران بر روی حرکات کوتاه مدت قیمت تمرکز می‌کنند.

اندیکاتور‌های تکنیکال به‌ جای درآمد، هزینه یا حاشیه سود یک کسب‌وکار، بر داده‌های معاملاتی تاریخی مانند قیمت، حجم و اوپن اینترست متمرکز هستند. معمولا اندیکاتورهای تکنیکال توسط معامله‌گران فعال استفاده می‌شوند؛ زیرا برای تحلیل حرکات کوتاه مدت قیمت طراحی شده‌اند؛ اما سرمایه‌گذاران با اهداف بلندمدت نیز از اندیکاتور‌ها برای شناسایی نقاط ورود و خروج استفاده می‌کنند.

بهتر است بدانید با ترکیب چند اندیکاتور، می‌توانید استراتژی معاملاتی خود را بهینه کنید.

اندیکاتور‌های روندنما

• میانگین متحرک (MA): میانگین متحرک ساده (SMA) یک اندیکاتور تکنیکال پرکاربرد است که با محاسبه میانگین قیمت‌ها در یک دوره زمانی خاص، روند قیمت‌ها را هموار می‌کند؛ همچنین اشکال پیچیده‌تری از این اندیکاتور، از جمله میانگین متحرک نمایی (EMA) و وزنی (WMA) وجود دارد.
• پارابولیک سار (PSAR): این اندیکاتور روندنما که توسط پیشگام تحلیل تکنیکال، «وایلدر» (Wilder) معرفی شده است، از یک سری نقاط برای نشان دادن تغییرات احتمالی روند در نمودار استفاده می‌کند. این اندیکاتور به تایید روند موجود کمک می‌کند یا زمانی که روند در حال کند شدن است، هشدار می‌دهد.
• شاخص میانگین حرکت جهت‌دار (ADX): این شاخص که توسط وایلدر توسعه یافته است، قدرت یک روند را اندازه‌گیری می‌کند. وقتی ADX بالاتر از ۲۵ باشد، نشان می‌دهد که یک روند قوی، فعال است. در حالی‌که وقتی زیر ۲۰ باشد، هیچ روندی در نمودار قیمت وجود ندارد.

اندیکاتور‌های مومنتوم

• اندیکاتور مکدی (MACD): این اندیکاتور در بیش از یک دسته قرار می‌گیرد .مکدی، رابطه بین دو میانگین متحرک پیرو روند را به تصویر می‌کشد و نشان می‌دهد که ممنتوم روند در حال افزایش یا کاهش است. مکدی یکی از قدرتمندترین نشانگرهای موجود به شمار می‌رود.
• شاخص قدرت نسبی (RSI): شاخص RSI یکی دیگر از ساخته‌های وایلدر است. این نوسانگر مومنتوم، قدرت عمل قیمت دارایی را می‌سنجد. می‌توان از این اندیکاتور برای شناسایی شرایط «اشباع خرید» (Overbought) یا «اشباع فروش» (Oversold) استفاده کرد.
• اسیلاتور استوکاستیک (Stochastic Oscillator): این اسیلاتور قیمت بسته شدن دارایی را با محدوده قیمت آن در یک دوره زمانی مشخص مقایسه می‌کند. استوکاستیک به معامله‌گران کمک می‌کند تا تغییر روند بالقوه را شناسایی کنند.

اندیکاتور نوسان‌نما

• باندهای بولینگر (Bollinger Bonds): این اندیکاتور که توسط «جان بولینگر» (John Bollinger) معرفی شد، دو انحراف استاندارد را از میانگین متحرک ترسیم می‌کند و باندهایی را ایجاد می‌کند که بالاترین و پایین‌ترین قیمت یک سهم را دنبال می‌کنند. همچنین می‌توان از آن برای کمک به شناسایی شکست‌های احتمالی یا معکوس شدن روند استفاده کرد.

• میانگین محدوده واقعی (ATR): این اندیکاتور که توسط Wilder ایجاد شده است؛ اندیکاتور ATR میانگین محدوده قیمت یک دارایی را در یک دوره زمانی خاص محاسبه می‌کند؛ هرچه مقدار ATR بیشتر باشد، نوسانات بیشتر است.
• شاخص نوسانات (VIX): شاخص VIX به‌‌جای تجزیه و تحلیل قیمت، انتظارات بازار را از حرکت قیمت در شاخص S&P 500 نشان می‌دهد. این اندیکاتور توسط سازمان بورس شیکاگو برای اندازه‌گیری احساسات بازار نیز شناخته می‌شود.

اندیکاتور حجم

• شاخص حجم در تعادل (OBV): این اندیکاتور تکنیکال برای پیش‌بینی تغییرات قیمت سهام از تغییرات حجم معاملات تجمعی  استفاده می‌کند. اندیکاتور OBV به شناسایی مناطق خاصی کمک می‌کند که فشار خرید و فشار فروش در آنجا حس می‌شود.

• قیمت میانگین وزنی حجم (VWAP): این اندیکاتور یکی از اندیکاتورهای پرکاربرد و محبوب است. اندیکاتور VWAP میانگین قیمت را در جایی که یک سهام در طول روز بیشترین حجم معاملات را داشته، نشان می‌دهد. شاخص Anchored VWAP یک نسخه اصلاح شده از این اندیکاتور است که در هر دوره زمانی استفاده می‌شود.

مثالی از اندیکاتور‌ها

نمودار زیر برخی از رایج‌ترین اندیکاتور‌ها از جمله میانگین متحرک، RSI و MACD را نشان می‌دهد. در این مثال، میانگین‌های متحرک ۵۰ و ۲۰۰ روزه در بالای خط قیمت‌ ترسیم شده‌اند تا نشان دهند که قیمت فعلی نسبت به میانگین‌های تاریخی در کجا قرار دارد. میانگین متحرک ۵۰ روزه در این مورد بالاتر از میانگین متحرک ۲۰۰ روزه است که نشان می‌دهد روند کلی مثبت بوده است. RSI که در بالای نمودار قرار دارد، قدرت روند فعلی را نشان می‌دهد که در این مورد حالت خنثی (۴۹.۰۷) است. اندیکاتور MACD زیر نمودار، نشان می‌دهد که چگونه دو میانگین متحرک، همگرا یا واگرا شده‌اند که در این مورد کمی نزولی است.

سخن پایانی

همانطور که در این مقاله ذکر شد، اندیکاتور‌های تکنیکال چیزی را تضمین نمی‌کنند. در واقع هیچ شاخص و اندیکاتوری، نمی‌تواند صد درصد اطلاعات درستی به ما نشان دهد؛ اما این ابزارهای مبتنی بر معادلات ریاضی، از جهت احتمالی حرکت بازار و اینکه سرمایه‌گذاران دیگر در گذشته به دنبال خرید یا فروش بوده‌اند، سرنخ‌هایی به ما نشان می‌دهند. به این ترتیب، شاخص‌های تکنیکال برای معامله‌گران و سرمایه‌گذارانی که به دنبال انتخاب نقاط ورودی و خروجی هستند، یک ابزار مفید و پرکاربرد به شمار می‌روند.