آموزش الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال | به زبان ساده

الگوی سروشانه، یکی از محبوب‌ترین الگوهای روند معکوس است که برای معامله‌گران بسیار مفید عمل می‌کند. این الگو هم برای افرادی که به دنبال روند هستند و می‌خواهند از خطرات احتمالی مطلع شوند و هم افرادی که قصد دارند یک روند برگشتی را در نزدیکی نقطه عطف مشاهده کنند، کاربرد دارد.

در این مطلب، به بررسی نحوه استفاده از الگوهای سر و شانه‌ها برای شناسایی نقاط ورود و خروج به یک معامله، می‌پردازیم. معامله‌گران باید یاد بگیرند که چگونه این الگوی تجزیه و تحلیل فنی را تشخیص دهند و بدانند که وقتی ظاهر می‌شود، گویای چه اطلاعاتی است. از این رو، پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.

الگوی سر و شانه چیست؟

الگوی «سر و شانه» (Head and Shoulder)، یک الگوی نموداری است که به‌عنوان یک خط پایه با سه قله ظاهر می‌شود؛ قله میانی از همه بلندتر است و دو قله اطراف آن از نظر ارتفاع نزدیک به هم هستند.

الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال، شکل خاصی از نمودار را به ما نشان می‌دهد که روند معکوس صعودی به نزولی در آن پیش‌بینی می‌شود. اکثر سرمایه‌گذاران معتقدند که الگوی Head and Shoulder یکی از معتبرترین الگوهای معکوس روند به شمار می‌رود که یکی از چندین الگوی برتر است؛ این الگو با درجات مختلف دقت نشان می‌دهد که روند صعودی به پایان خود نزدیک شده یا خیر.

الگوی سر و شانه چگونه کار می‌کند؟

زمانی که الگوهای سر و شانه‌ در یک روند صعودی ظاهر می‌شود، الگو با افزایش قیمت شروع شده و سپس با عقب کشیدن (پایین‌ رفتن)، شانه سمت چپ را تشکیل می‌دهد؛ قیمت دوباره افزایش می‌یابد و یک قله بالاتر ایجاد می‌کند که به قله سر معروف است. قیمت بار دیگر پایین می‌آید و سپس برای بار سوم افزایش یافته و در نهایت کاهش می‌یابد و شانه سمت راست شکل می‌گیرد.

هنگامی که قیمت به دنبال شانه سمت چپ و سر کاهش می‌یابد، نوسانات پایین را تشکیل می‌شود. نوسانات پایین با خط روند، به سمت شانه راست گسترش یافته و یک خط گردن را ایجاد می‌کند. وقتی قیمت به زیر خط گردن کاهش می‌یابد، الگو کامل تلقی می‌شود و قیمت به احتمال زیاد به سمت پایین‌تر ادامه پیدا خواهد کرد.

الگوی سر و شانه: عملکرد بازار پشت این الگو

قیمت کالاهای با ارزش در نتیجه یک کشمکش پی‌در‌پی تغییر می‌کند. بالا یا پایین رفتن قیمت یک دارایی، نتیجه مستقیمِ تعداد افراد در هر تیم است. آن دسته از معامله‌گران که اعتقاد دارند، قیمت سهام رشد خواهد کرد، گاو نام دارند و معامله‌گرانی که باور کرده‌اند روند بازار نزولی خواهد بود، خرس‌ هستند.

اگر بازار خرسی (نزولی) باشد، احتمالا سرمایه‌گذاران سهام خود را می‌فروشند تا از نابود شدن پول‌شان جلوگیری کنند، در نتیجه قیمت سهام آنها کاهش می‌یابد. اگر بازار از نوع گاوی (صعودی) باشد، با افزایش سرمایه‌گذاران جدید برای استفاده از فرصت پیش‌رو، قیمت دارایی افزایش می‌یابد.

مانند تمام الگوهای ترسیمی، فراز و نشیب الگوهای سر و شانه‌، داستان بسیار خاصی را در مورد نبرد بین گاوها و خرس‌ها بیان می‌کند. اوج اولیه و کاهش بعدی نشان‌دهنده حرکت‌های پایانی روند قبلی صعودی است. تمایل به ادامه حرکت صعودی تا آنجا ادامه دارد که گاوها با صعود مجدد قیمت، به اوج اولیه خود رسیده و به بالاترین سطح (قله میانی) می‌رسند.

در این قسمت هنوز امکان دارد، گاوها قادر باشند قدرت خود را در بازار حفظ کرده و روند صعودی را ادامه‌دار کنند. با این حال، زمانی که قیمت برای بار دوم کاهش یابد و به نقطه‌ی زیر قله اولی برسد، می‌توانیم بگوییم که خرس‌ها بر بازار تسلط پیدا کرده و درحال افزایش هستند.

گاوها یک بار دیگر تلاش می‌کنند تا قیمت را به سمت بالا بکشند. اما، تنها موفق می‌شوند به قله کوتاه‌تری هم سطح با قله اولیه برسند. این ناکامی در عبور از بالاترین ارتفاع، نشان دهنده شکست گاوها در مقابل خرس‌ها است که موجب می‌شود روند قیمت نزول کرده و معکوس شود.

نحوه معامله با الگوی سر و شانه

ضروری است که معامله‌گران منتظر بمانند تا الگو تکمیل شود؛ به این دلیل که ممکن است یک الگو به طور کامل توسعه نیابد یا یک الگوی تا حدی توسعه یافته در آینده تکمیل نشود. از این رو، بایستی قسمتی از الگوها یا الگوهای کامل شده مشاهده شوند. اما، تا زمانی که خط گردن شکسته نشود، هیچ معامله‌ای انجام نمی‌شود.

در الگوی سر و شانه‌ها، ما منتظر حرکت قیمتی پایین‌تر از خط گردن بعد از اوج شانه راست هستیم. زمانی که الگو تکمیل شد، می‌توان معامله را آغاز کرد. معامله را از قبل برنامه‌ریزی کنید. نقاط ورودی، توقف ضرر و اهداف سود و همچنین هر متغیری را که هدف توقف یا سود شما را تغییر می‌دهد، یادداشت کنید.

بهترین نقطه ورود زمانی است که یک شکست رخ می‌دهد، خط گردن شکسته و معامله انجام می‌شود. نقطه ورود دیگر به صبر بیشتری نیاز دارد و این احتمال را دارد که این حرکت به‌طور کلی از دست برود. این روش شامل انتظار برای بازگشت به خط گردن بعد از وقوع شکست می‌شود.

اگر عقب‌نشینی متوقف شود و جهت خروج اصلی از سر گرفته شود، و یا اگر قیمت همچنان در جهت شکست حرکت کند، ممکن است معامله از بین برود. هردوی این روش‌ها را در زیر نشان داداه‌ایم:

قرار دادن نقاط توقف ضرر

در الگوی سر و شانه بالا، توقف‌ها درست در بالای شانه راست (الگوی تاپینگ) پس از نفوذ خط گردن قرار می‌گیرند. از طرف دیگر، می‌توان از سر الگو به عنوان توقف استفاده کرد، اما این احتمالا یک ریسک بسیار بزرگتر است و می‌تواند نسبت پاداش به ریسک الگو را کاهش دهد.

تعیین اهداف سود

هدف سود برای الگو، تفاوت قیمت بین سر و نقطه پایین هر دو شانه است. این تفاوت پس از سطح شکست خط گردن (در سطح بالای بازار) کم می‌شود تا هدف قیمت را به سمت روند نزولی برساند. گاهی اوقات سرمایه‌گذاران باید چند ماه برای تشخیص شکست حمایت و رسیدن به هدف سود ایده‌آل، منتظر بمانند. توجه داشته باشید که نظارت بر معاملات‌تان در زمان واقعی می‌تواند در پیش‌بینی نتایج آینده به شما کمک کند.

محدودیت‌های استفاده از الگوی سر و شانه

در اینجا به برخی از مشکلات احتمالی معامله با الگوی Head and Shoulder اشاره شده است:

شما باید الگوها را بیابید و شاهد پیشرفت آنها باشید، اما تا زمانی که الگو تکمیل نشود، نباید این استراتژی را معامله کنید.

ممکن است مجبور شوید برای یک مدت طولانی منتظر بمانید. این الگو همیشه هم کارآمد نخواهد بود؛ سطوح توقف گاهی اوقات خیلی زود لمس می‌شوند. هدف سود همیشه محقق نمی‌شود، بنابراین معامله‌گران ممکن است بخواهند متغیرهای بازار برای خروج آن‌ها از معامله را تنظیم کنند.

این الگو همیشه قابل معامله نیست. به عنوان مثال، اگر به دلیل یک رویداد غیرقابل پیش‌بینی، افت شدید روی یکی از شانه‌ها ایجاد شود، به احتمال زیاد اهداف محاسبه شده محقق نخواهد شد. الگوها می توانند ذهنی باشند. ممکن است یک معامله‌گر شانه‌ای ببیند، در حالی که دیگری آن را نبیند.

هنگام کار با الگوهای معاملاتی، با توجه به دستورالعمل‌های کلی بالا، آنچه را که برای شما الگو تلقی می‌شود را از قبل مشخص کنید.

تفسیر الگوی سر و شانه

هیچ الگویی کامل نیست و هر بار درست عمل نمی‌کند. با این حال، دلایل متعددی وجود دارد که نشان می‌دهد head and shoulder بیانگر چیست.

با پایین آمدن قیمت از بازار صعودی (سر)، فروشندگان وارد بازار می‌شوند و خرید تهاجمی کمتری وجود دارد.

با نزدیک شدن به خط گردن، بسیاری از افرادی که در موج نهایی بیشتر خرید می‌کنند، در اشتباه هستند و با ضررهای بزرگی روبرو می‌شوند. این اتفاق متعلق به گروه بزرگی است که اکنون از موقعیت خارج شده و قیمت را به سمت هدف سود سوق می‌دهند.

توقف بالای شانه راست منطقی است؛ زیرا روند به سمت پایین تغییر کرده است. شانه راست ارتفاع پایین‌تری از سر دارد؛ بنابراین، تا زمانی که روند صعودی از سر گرفته نشود، بعید است که شانه راست شکسته شود.

هدف سود فرض می‌کند، کسانی که اشتباه می‌کنند یا دارایی را در زمان تضعیف بازار خریداری کرده‌اند، مجبور خواهند شد از موقعیت‌های خود خارج شوند. بنابراین معکوس بزرگی، مشابه الگوی قله که به تازگی رخ داده، ایجاد می‌کند.

خط گردن نقطه‌ای است که در آن بسیاری از معامله‌گران با ضرر روبرو می‌شوند و مجبور به ترک موقعیت می‌شوند. بنابراین آنها قیمت را به سمت هدف پیش می‌برند.

شناسایی الگوی سر و شانه در نمودار فارکس و سهام

تشخیص الگوی Head and Shoulders در نمودارهای فارکس و سهام شامل اقدامات دقیق یکسانی است که آن را به یک ابزار همه‌کاره برای قرار دادن در هر استراتژی تجاری تبدیل می‌کند. لیست زیر به طور ساده نقاط کلیدی عمل را هنگام شناسایی این الگو ارائه می‌دهد.

شناسایی روند کلی بازار با استفاده از عملکرد قیمت و اندیکاتورهای تکنیکال (روند صعودی قبل)

ساختار نمودار الگوی سر و شانه را برای خود مشخص کنید. فاصله بین «سر» و «شانه‌ها» باید تا حد ممکن به هم نزدیک باشد. خط گردن را در نقطه پایین بین هر دو «شانه» تصور کنید، ترجیحا افقی باشد. این مراحل برای شناسایی الگوهای استاندارد و معکوس سر و شانه‌ها کاربرد دارد.

استراتژی معامله با نمودار سر و شانه: ورود، توقف ضرر و هدف سود

فرصت ورود روی الگوی سر و شانه زمانی ایجاد می‌شود که قیمت، خط گردن را می‌شکند. هنگام شناسایی نقاط ورود و خروج در نمودار قیمت، باید مطمئن شوید که از استراتژی مدیریت ریسک کافی استفاده کرده‌اید. دستور توقف ضرر به طور معمول در بالای شانه راست قرار می‌گیرد. برای برآورد هدف سود یا قیمت، می‌توانید فاصله الگو را از پایین به بالا اندازه بگیرید. سپس می‌توانید ارتفاع الگو را از نقطه شکست خط گردن کم‌تر کنید.

ارتفاع یا فاصله از قله سر تا پایین‌ترین نوسان کم در الگو اندازه‌گیری می‌شود. اگر یکی از پایین‌ترین نوسانات شدید بود (ایجاد خط گردن با زاویه بسیار تند)، می‌توانید از نوسان پایین برای تولید ارتفاع کوچکتر و در نتیجه محافظت از قیمت بیشتر استفاده کنید.

تا چه حد می‌توان به الگوی سر و شانه اعتماد کرد؟

الگوی Head and Shoulder می‌تواند پایان روند صعودی یا نزولی را مشخص کند. اما، پیش از هر اقدامی باید منتظر بمانید تا قیمت از خط گردن عبور کند. زیرا این نقطه‌ای است که اغلب قیمت معکوس را تایید می‌کند. معمولا برای برآورد هدف سود، فاصله یا ارتفاع الگو اندازه‌گیری شده، از شانه راست برای قرار دادن توقف ضرر و خط گردن برای یک نقطه ورود (یا احتمالا یک سیگنال خروج) استفاده می‌شود.

مشابه همه الگوهای تجزیه و تحلیل تکنیکال پیشرفته، در مورد معامله الگوهای نمودار سر و شانه نیز مزایا و معایبی وجود دارد. هدف سود، یک تخمین است؛ بدین معنا که نه تنها قیمت لزوما تا آنجا پیش نخواهد رفت، بلکه می‌تواند از آن بسیار فراتر رود.

برخی از معامله‌گران ترجیح می‌دهند روی الگوهایی با ویژگی‌های خاص تمرکز کنند. به عنوان مثال، شانه راست کوچک به معنای توقف ضرر کوچکتر در مقایسه با شانه راست بزرگ است.

این نسبت ریسک به پاداش معامله را بهبود می‌بخشد. زیرا در حالی که برآورد سود بر اساس کل ارتفاع الگو انجام می‌شود، توقف ضرر تنها بر اساس فاصله بسیار کم‌ بین خط گردن و شانه راست تنظیم می‌شود. جستجوی ویژگی‌های مشابه می‌تواند شانس را به نفع یک معامله‌گر در معاملات متعدد افزایش دهد. با این حال، در یک معامله واحد، هر اتفاقی ممکن است رخ دهد.

قوانین معامله با الگوهای سر و شانه

هنگام استفاده از الگوی سر و شانه باید چند مرحله را پشت سر بگذارید:

ابتدا باید نمودار دارایی مورد معامله خود را مشاهده کنید. به مرحله‌ای که دارایی در آن است، نگاهی بیاندازید. بایستی شانه چپ و سر را پیدا کنید، سپس لازم است نحوه حرکت بعدی را بررسی کنید. شما باید یک خط گردن بکشید و منتظر شانه راست باشید. (با استفاده از ابزارهای ارائه شده در پلتفرم مورد نظر، می‌توانید این خطوط را ترسیم کنید.)

پس از این، باید منتظر بمانید و ببینید آیا قیمت دارایی زیر این خط حرکت می‌کند یا نه. اگر به عقب حرکت کرد، باید منتظر بمانید تا ببینید به کجا می‌رسد. در نهایت، هر حرکت زیر خط گردن باید نشان‌دهنده افت بیشتر باشد.

سخن پایانی

همانطور که اشاره کردیم، الگوی سر و شانه یک الگوی محبوب و آسان برای تشخیص در تجزیه و تحلیل تکنیکال است که خط پایه را با سه قله نمایش می‌دهد. نمودار سر و شانه‌ها معکوس روند صعودی به نزولی را نشان می‌دهد و بیانگر این است که روند صعودی به پایان خود نزدیک شده است.

لازم به ذکر است که این الگو در تمام بازه‌های زمانی ظاهر می‌شود و برای همه معامله‌گران و سرمایه‌گذاران قابل استفاده است. با ارائه سطوح ورود، توقف ضرر و اهداف قیمت، پیاده‌سازی آن به موفقیت تریدر در معاملات کمک می‌کند. در مطلب حاضر تمامی موارد و نکات مرتبط با این الگو را توضیح دادیم و امیدواریم مطالعه آن برای‌ شما مفید واقع شود.