توکن چیست؟ انواع توکن را بشناسید

اگر در دنیای ارز دیجیتال حتی برای مدت زمان کوتاهی بوده باشید، حتما نام توکن به گوش‌تان خورده و کنجکاو شده‌اید که بدانید این اصطلاح به چه معناست. کلمه‌ توکن در لغت به هرگونه کالای تاییدشده و قابل مبادله مانند ارز، حواله‌ طلا، آیتم‌های بازی کامپیوتری و… گفته می‌شود؛ ولی در دنیای ارزهای دیجیتال، ‌این مسئله متفاوت است. با ما همراه باشید تا در این مقاله مفهوم، کارایی و انواع توکن‌ را برای شما شرح دهیم.

توکن چیست؟

توکن، در دنیای ارزهای دیجیتال، به ارزی گفته می‌شود که اکثر مواقع بر پایه‌ یک بلاک چین دیگر ساخته شده است. برای نمونه، توکن ترون یک ارز دیجیتال مستقل به‌شمار می‌رود که بر پایه‌ بلاک چین اتریوم ایجاد شده است.

به زبانی دیگر و برای درک بهتر، می‌توان این‌طور گفت که در زمینه‌های مختلف فناوری اطلاعات، برای مشکلات مختلف راه‌حل‌های متفاوتی ارائه می‌شود. یکی از راه‌حل‌هایی که استفاده از آن به طور قابل توجهی در حال رشد بوده، به‌کارگیری «ابزارهای امنیتی» (Secure Module) است.

طبق گزارش‌های اخیر، به‌کارگیری توکن‌های هوشمند، به عنوان نسل جدیدی از ابزارهای امنیتی تبدیل به ابزاری فراگیر شده است، زیرا این توکن‌ها قیمت‌های پایین و قابل پرداخت دارند. در ادامه با عملکرد توکن آشنا خواهید شد.

توکن چگونه کار می‌کند؟

حالا که تا حدی با مفهوم توکن آشنا شدید، بد نیست کمی هم در مورد عملکرد این نوع ارز اطلاعات داشته باشید. توکن‌ها در واقع دو کاربرد اساسی در دنیای کریپتوکارنسی دارند.

اول این که حداقل نیازمندی هر توکن به همراه داشتن یک مشخصه‌ منحصربه‌فرد ذاتی است که در حافظه ذخیره خواهد شد. این حافظه قابل دستکاری نبوده و به بیان بهتر می‌توان گفت که به گونه‌ای طراحی شده که به‌صورت «متن‌باز» (Open source) برای سایر کاربردهایی که توسط فروشندگان توکن و سازمان‌های دیگر ارائه می‌شود، در دسترس نیست.

دومین نحوه‌ به‌کارگیری توکن این است که کمترین نیازمندی در این نوع ارز، اتصال به رسانه‌هایی مشابه شبکه‌های موبایل برای پیام کوتاه و صدا خواهد بود که تنها لازم است تا در شماره موبایل یا تلفن ثبت شده باشد. البته این موضوع را برای بالا بردن سطح اطلاعات شما بیان کردیم، چرا که این سیستم در ایران کاربرد زیادی ندارد.

در ادامه در رابطه با انواع توکن و عملکرد آن‌ها بیشتر بخوانید.

انواع توکن کدامند؟

توکن‌های بهادار (Security tokens): با این توکن‌ها نه تنها می‌توان محصولات و خدمات را خریداری نمود، بلکه با نگه داشتن این نوع توکن می‌توان سرمایه‌‌گذاری خوبی کرده و سود نیز برد. همین ویژگی باعث شده بعضی از فعالان بازار و همچنین کمیسیون بورس اوراق بهادار آمریکا (SEC) این نوع توکن را به عنوان نوعی اوراق بهادار طبقه‌بندی کنند.

توکن‌های کاربردی (Utility tokens): می‌توان ادعا کرد که ابداع اتریوم، باعث به وجود آمدن توکن‌های کاربردی شد. برخلاف توکن‌های ارزی، این نوع از توکن‌ها به صاحبان خود این اجازه را می‌دهند که به یک محصول یا سرویس خاص دسترسی داشته باشند. توکن‌های کاربردی در واقع چندکاره هستند، به طور معمول بر روی یک بلاک چین مانند اتریوم ساخته می‌شوند و می‌توانند در همان شبکه مورد استفاده قرار بگیرند.

توکن‌های ارزی (Currency tokens): همانطور که از نام این نوع توکن به‌خوبی مشخص است، از توکن‌های ارزی به عنوان یک راه برای پرداخت و ذخیره‌ ارز استفاده می‌شود. پس در نتیجه کاربرد این توکن‌ها دقیقا مانند سایر ارزهای دیجیتال، مثلا بیت کوین است.

توکن‌های سودده (Divided tokens): به‌جز توکن‌های ارزی می‌توان گفت که مابقی توکن‌ها نوعی قرارداد سرمایه‌گذاری درآمد انفعالی هستند. این درآمد می‌تواند به اشکال و انواع مختلف وجود داشته باشد. مثلا کسب سود از راه نگهداری توکن، سرمایه‌گذاری یا انجام عملیات استخراج و… .

برخی از سازمان‌ها، درآمدشان را با توزیع سود بین دارندگان توکن تقسیم می‌کنند. همچنین، بلاک چین‌هایی وجود دارند که ویژگی‌های مشابه پرداخت سود دارند و همین باعث می‌شود ارز آن‌ها مشابه یک توکن سودده باشد.

مانند سهام اوراق بهادار، توکن‌های دارای قابلیت سوددهی می‌توانند امتیاز رای به همراه داشته باشند. ولی برخلاف سهام، نگهداری از توکن‌های سودده صرفا حق امتیار کسب درآمد انفعالی را به دارنده می‌دهد و دارنده‌ توکن در اصل هیچ نوع مالکیتی در سازمان مربوطه نخواهد داشت.

پروتکل اثبات سهام یا «اثبات کار» (Proof of Work) که مفهوم آن‌ را می‌توان نگهداری و ذخیره‌ توکن دانست، می‌تواند نوعی مفهوم سوددهی هم داشته باشد و دارندگان توکن در یک کیف پولِ از پیش مشخص شده، به تناسب زمانی که توکن را نگه داشته‌اند، می‌توانند مقداری دریافتی داشته باشند.

پرداختی‌ها به دارندگان توکن می‌تواند به‌طور مرتب هفتگی یا ماهانه و براساس سطوح مختلف مالکیت در آن توکن باشد. برای مثال افرادی را در نظر بگیرید که از مقادیر زیاد توکن نگهداری می‌کنند؛ این افراد زودتر از افرادی که توکن کمتری دارند سود خود را دریافت خواهد کرد.

توکن‌های جایزه (Reward tokens): این توکن‌ها را می‌توان معادل با «امتیاز وفاداری» (Loyalty point) یا به عنوان راهی برای پرداخت جایزه دانست.

توکن‌های دارایی (Asset tokens): این نوع توکن به عنوان نماینده‌ دیجیتال یک دارایی در یک پلتفرم یا سازمان شناخته می‌شود. مثلا امکان دارد یک توکن، نماینده و نشان‌دهنده‌ مقدار مشخصی از املاک یا دارایی فیزیکی مثل طلا باشد.

توکن‌های سهمی (Asset tokens): این توکن‌ها عملا به عنوان یک مفهوم تئوری وجود دارند. توکن‌های سهمی به دارندگان خود، مالکیت سهام منتشرکننده‌ آن توکن را می‌دهند (به‌ طور مثال چیزی شبیه به سهام یک شرکت).

معایب توکن چیست؟

توکن‌های ارزهای دیجیتال نیز مانند هر فناوری دیگری، در کنار مزایا و کاربردهای خود، معایب مختص به خودشان را دارند. اگر به دنبال کسب اطلاعات در رابطه با این مبحث هستید، بهتر است معایب توکن‌ها را نیز بدانید.

ساده‌ترین مورد آسیب‌پذیری در فناوری‌هایی که شامل رمز هستند مانند توکن، گم شدن کلید خصوصی یا رمز عبور است. توکن‌های غیرمتصل و توکن‌هایی که از Out of Band استفاده می‌کنند، در مقابل حملات هکرها بسیار آسیب‌پذیر هستند. در این نوع حمله، افراد کلاهبردار به عنوان یک عنصر میانی بین کاربر (توکن) و سیستم اصلی (سیستم احراز هویت) قرار خواهند گرفت.

در نتیجه مقدار توکن‌ها را از کاربر گرفته و خودشان آن را به سیستم احراز هویت تحویل می‌دهند و با جعل کردن هویت کاربر توکن‌های وی را می‌دزدند. به زبان ساده‌تر، می‌توان گفت که از لحاظ امنیتی توکن‌های شما همیشه در وضعیت ایمن قرار ندارند و باید حواستان را جمع کنید.

اگر میزان توکن‌های وارد شده توسط هکر درست باشد، احراز هویت با موفقیت انجام می‌گیرد و فرد کلاهبردار به آن دسترسی خواهد داشت. در سال ۲۰۰۶، «سیتی بانک» (Citibank) اعلام کرد که کاربرانِ سخت‌افزاهایی که بر پایه‌ توکن کار می‌کردند، قربانی حملات سایبری توسط افراد اوکراینی بودند.

در سال‌های اخیر، برخی از متخصصان با توجه به طولانی بودن پروسه‌ استفاده از دستگاه رمزیاب، استفاده از رمزهای یک بار مصرف را برای افزایش امنیت بانک‌ها توصیه می‌کنند.

چگونه می‌توان توکن ایجاد کرد؟

ایجاد توکن کار چندان پیچیده‌ای نیست و هرکسی که کمی در زمینه‌ برنامه‌نویسی تجربه داشته باشد، می‌تواند برخی از کوین‌های بومی را به بلاک چینی که توکن در آن ایجاد می‌شود منتقل کرده و با این کار به‌راحتی توکن تخصصی ایجاد خواهد شد.

برای مثال، اگر توکن مورد نظر خود را در پلتفرم اتریوم پیاده‌‌سازی کنید، باید مقداری از کوین‌های اتریوم یا همان اتر را خرج کرده تا استخراج‌کننده‌های شبکه، اعتبار معامله‌ توکن شما را تایید کنند. شما می‌توانید به‌راحتی روی بلاک چین اتریوم توکن‌های خود را ایجاد کنید. در این قسمت به زبان ساده نحوه‌ ساخت توکن روی بلاک چین اتریوم را به شما آموزش خواهیم داد.

این توکن‌ها روی شبکه‌ آزمایشی ساخته می‌شوند، چرا که برای ساخت توکن روی شبکه‌ اصلی لازم است مقداری اتریوم پرداخت کنید. توجه داشته باشید که برای این کار حتما لازم است که از مرورگر گوگل کروم استفاده کنید.

قدم اول این است که شما باید یک حساب «متامسک» (Metamask) ایجاد کنید. وارد سایت متامسک شده و طبق راهنمای سایت مراحل را در پیش بگیرید تا زمانی که افزونه‌ گوگل کروم به مرورگرتان اضافه شود. پس در مرحله‌ اول لازم است حساب کاربری و رمز عبور ایجاد کنید.

در قدم بعدی پیش از آن که وارد بحث ایجاد توکن شویم، باید مواردی را به خاطر بسپارید که در زیر آمده است. نام توکن خود را انتخاب کنید. به ‌طور مثال این نام می‌تواند Arznowtoken باشد. بعد نمادی برای توکن خود برگزینید. مثلا ARZ نماد توکن شما خواهد بود؛ ارقام اعشار توکن نیز فراموش نشود.

مثلا بیت کوین ۱۴ رقم اعشار دارد. این گزینه نشان می‌دهد که هر یک کوین را می‌توان تا چند رقم اعشار نشان داد. مثلا شما می‌توانید یک رقم اعشار برای توکن خود در نظر بگیرید. البته باید تعداد توکن‌های در حال گردش را نیز در نظر بگیرید. برای مثال ممکن است ۱۰۰ هزار توکن در گردش باشد. پس باید با در نظر گرفتن توکن‌های موجود اعشار خود را انتخاب کنید.

در نتیجه در ساخت توکن، چهار مرحله‌ مهم وجود دارد که باید آن‌ها را در نظر بگیرید:

• نام توکن
• نماد توکن
• ارقام اعشاری توکن (این گزینه بیان می‌کند که هر کوین را تا چند رقم اعشار می‌توان نشان داد.)
• تعداد توکن‌های در گردش

همان‌طور که بالاتر ذکر شد، ساختن توکن مقداری هزینه‌ اولیه لازم دارد، پس پیشنهاد ما به شما این است که برای جلوگیری از اشتباه و از دست رفتن سرمایه‌تان، روی شبکه‌ اتریوم توکن آزمایشی بسازید که اگرچه این توکن‌ها هیچ‌گونه ارزش مالی ندارند، ساخت آن‌ها رایگان بوده و فقط برای آزمایش و تمرین مناسب هستند.

به منظور ساخت توکن آزمایشی لازم است وارد سایت متامسک شده و گزینه‌ Main Ethereum Network را به Ropston Test Network تبدیل نمایید.

حال که اطلاعات کافی را در اختیار دارید، می‌توانید اقدام به ایجاد توکن مورد نظر خود روی بلاک چین اتریوم کنید.

سخن پایانی

در دنیای ارزهای دیجیتال، توکن به معنی یک چیز خاص نیست و در واقع به بسیاری از موارد اشاره دارد. همچنین در رابطه با تفاوت کوین و توکن باید گفت که کوین‌ها نوعی ارز به شمار می‌روند که برای خرید و فروش استفاده می‌شوند و فقط شیوه‌ای از پرداخت هستند، ولی توکن‌ها می‌توانند نوعی سهام بوده یا برای دسترسی به محصول یا خدماتی خاص استفاده شوند و بسیاری کاربردهای دیگر که توکن‌ها را منحصر به فرد می‌کند.

شما می‌توانید یک توکن را با یک کوین بخرید اما برعکس این موضوع ممکن نیست. کوین‌ها به‌صورت مستقل عمل می‌کنند ولی توکن‌ها حتما باید بر پایه‌ یک پروژه‌ دیگر به کار برده شوند.