بورس چیست؟ روش سرمایه گذاری در بازار بورس

راه‌های زیادی برای سرمایه‌گذاری وجود دارد که بورس یکی از آن‌هاست. بورس از بزرگترین بازارهای مالی و سرمایه‌گذاری به شمار می‌آید که افراد زیادی پول‌های خود را به آن سپرده‌اند. بازارهای سرمایه گذاری با هدف رشد وضعیت اقتصادی فرد و کشور ایجاد می‌شوند و افراد برای حفظ ارزش دارایی و گاهی برای کسب درآمد به آن‌ها رو می‌آورند.

البته سرمایه گذاری در این بازار، اصول خاص خود را دارد که نیازمند کسب دانش و اطلاعات در این زمینه است. عدم کسب دانش پیش از ورود به این بازار می تواند منجر به از دست رفتن سرمایه شود. ما در این مقاله از «ارزنو» قصد داریم به معرفی بازار بورس و روش‌های سرمایه‌گذاری در آن بپردازیم. اگر به سرمایه گذاری در بازار بورس علاقه دارید با ما همراه شوید.

تعریف بورس

بازار بورس مکانی برای سرمایه گذاری‌های خرد و کلان است. افراد می توانند در بازار بورس با خرید اوراق بهادار و سهام شرکت‌های داخلی یا خارجی در بازار بورس فعالیت داشته باشند.

اساس اصلی شکل‌گیری بازار بورس تجمیع سرمایه برای شرکت‌ها و تقسیم سود و زیان احتمالی میان شرکا در قالب یک سیستم منسجم و سازمان یافته است. بورس یک بازار سرمایه گذاری است که معامله و قیمت‌گذاری کالاهای مالی با ارزش و سهام شرکت‌ها در آن انجام می‌شود. بازار بورس خرید و فروش اوراق بهادار را تسهیل می کند؛ اوراقی مانند، سهام، اوراق قرضه، کالاها، ارزها و اختیار معامله و سایر دارایی‌ها.

در حالت کلی، وظیفه یا هدف اصلی از تشکیل بازار بورس مدیریت انتقال ریسک، کشف قیمت واقعی برای یک ارز یا کالا، ایجاد رقابت در بازار، شفافیت در معاملات و جمع‌آوری سرمایه برای تامین شرکت‌ها و فعالیت های اقتصادی یک کشور است. به این ترتیب، افراد با شرکت در بازار بورس داخلی به چرخه اقتصاد کشور کمک خواهند کرد.

تاریخچه بورس در ایران

اولین بازار بورس دنیا در قرن ۱۷ میلادی در آمستردام هلند ایجاد شد و به تدریج این بازار محبوبیت بیشتری پیدا کرده و به همه کشورها سرایت کرد. در کشور ما بازار بورس در سال ۱۳۴۶ راه‌اندازی شد و برای کالاهای مختلف توسعه یافت. البته که تحقیق و مطالعه در خصوص راه‌اندازی این بازار در ایران به سال ۱۳۱۵ باز می‌گردد که به‌دلیل وقوع جنگ جهانی دوم بیش از ۲۵ سال به تعویق افتاد. در پانزدهم بهمن سال ۱۳۴۶ بود که بورس اوراق بهادار تهران فعالیت خود رابه‌طور رسمی آغاز کرد.

بازار منسجمی مثل بورس به سرمایه گذاران کمک می‌‌‌کند تا در یک مکان متمرکز معاملات خود رابه سریع‌ترین و ساده‌ترین شکل ممکن انجام دهند. اگرچه شکل سنتی این بازار به صورت معاملات رو در رو بوده، اما در حال حاضر حالت پیشرفته و اتوماتیک پیدا کرده است.

بازار بورس به تدریج در ایران گسترش بیشتری پیدا کرد و علاوه بر سهام شرکت‌ها، محصولات دیگری مانند مواد خام فرآوری نشده مثل برنج، گندم، فلزات و …. در کنار اوراق بهادار مشارکت، قراردادهای آتی و اختیار معامله نیز مورد معامله قرار گرفت. علاوه بر این‌ها، بورس انرژی نیز به بورس ایران اضافه شد که محصولاتی مانند برق، نفت، گاز، ذغال سنگ و دیگر حامل‌های انرژی را برای خرید و فروش لیست کرد. همچنین، بازار دیگری به نام فرابورس از سال ۱۳۸۷ در ایران شکل گرفت. این بازار که به بازار Over The Counter(OTC) نیز شناخته می‌شود، مختص شرکت‌هایی ایجاد شده که مایل به شرکت دربازار سرمایه هستند، اما هنوز شرایط لازم را برای حضور در بازار بورس ندارند.

نحوه سرمایه گذاری در بورس

این نکته رابه خاطر داشته باشید که برای سرمایه گذاری علاوه بر سرمایه شما به ابزاری احتیاج دارید که در طول مسیر از دارایی‌تان محافظت کنید، آگاهی می‌تواند مهم‌ترین ابزار برای شما باشد. پس پیش از هر اقدامی در مورد بازار بورس و سهام یا کالایی که قصد سرمایه‌گذاری در آن را دارید، اطلاعات کافی جمع‌آوری کنید.

برای ورود به بازار بورس ابتدا بایستی در یک کارگزاری حساب باز کنید. پس از انجام مراحل احراز هویت و دریافت کد بورسی دیگر قادر خواهید بود سهام و یا هر کالایی را که مد نظر دارید، خریداری کنید.

به دو روش مستقیم و غیرمستقیم می‌توان در بازار بورس سرمایه گذاری انجام داد. هر شخص با توجه به مقدار سرمایه، سطح دانش، ریسک‌پذیری و هدف از سرمایه گذاری خود یکی از این روش‌ها را انتخاب می‌کند.

• روش مستقیم:

در روش سرمایه‌گذاری مستقیم تصمیم برای خرید و فروش هر سهم در اختیار فرد سرمایه‌گذار است. از این رو، باید با بازار و عوامل تاثیرگذار بر آن آشنایی کامل داشته و با در نظر گرفتن نسبت ریسک به سود سرمایه گذاری انجام داد. برای حضور موفق در این بازار حتما لازم است که زمان کافی به بررسی بازار و موقعیت سهام خود اختصاص دهید.

• روش غیرمستقیم:

سرمایه گذاری در بازار بورس به روش غیرمستقیم بهترین کاری است که فرد سرمایه‌دار می‌تواند، بدون دانش و مهارت در زمینه بورس انجام دهد. در این روش، با سپردن دارایی خود به کارگزاری تیمی متخصص از افراد حرفه‌ای مدیریت سرمایه شما را در بازار بورس برعهده می‌گیرند. این روش به دلیل انجام معاملات توسط معامله‌گران حرفه‌ای، ریسک کمتری به همراه دارد و برای افراد تازه‌کار مناسب‌تر است.

کارگزاری

از آنجاییکه بازار بورس یک بازار کاملا تخصصی است برای انجام معاملات باید روش‌های صحیح و اصولی را بدانید. افرادی که تخصص و مهارت کافی برای سرمایه‌گذاری در بازار بورس را ندارند، ترجیح می‌دهند تا برای حضور در این بازار، دارایی خود را به کارگزاری بسپارند.

شرکت‌هایی هستند که زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار کشور به‌عنوان کارگزاری فعالیت می‌کنند. این شرکت‌ها، مدیریت دارایی افرادی که پولشان را داوطلبانه به آن‌ها می‌سپارند، بر عهده می‌گیرند. رمان انتخاب یک کارگزاری، باید خدمات و تسهیلاتی که ارائه می‌دهد، سابقه و اعتبار، دسترسی و کارمزدهای آن را مورد بررسی قرار دهید.

روش‌های تحلیل بازار بورس

تحلیل تکنیکال و تحلیل فاندامنتال دو روش مفید و کاربردی برای تحلیل تمام بازارهای مالی و سرمایه‌گذاری هستند که در بازار بورس نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.

• تحلیل بنیادی:

در روش بنیادی، تصور بر این است که سهام دارای ارزش ذاتی هستند و ارزش آن‌ها با متغیرهای بنیادی مانند سود سهام، نرخ رشد،‌ قوانین دولتی و تحت تاثیر عوامل اقتصادی، سیاسی و اجتماعی کاهش یا افزایش پیدا می‌کند. سرمایه گذار با شناسایی این عوامل می‌تواند یک دارایی را تحت نظر بگیرد و زمان مناسب را برای خرید و فروش تشخیص دهد.

• تحلیل تکنیکال:

تحلیل به روش تکنیکال، با تکیه بر اطلاعات منتشر شده از بازار و از طریق پیگیری قیمت سهام و حجم معاملات انجام می‌شود. در این روش تغییر و حرکت قیمت مورد بررسی قرار می‌گیرد و با تجزیه و تحلیل روند گذشته، تغییرات قیمت در آینده پیش‌بینی می‌شود.

وضعیت فعلی و پیش‌بینی آینده بورس در ایران

بازار بورس ایران با رشد شاخص کل به حدود ۲.۵ میلیون واحد، یکی از پویاترین بازارهای مالی منطقه است که تحت تأثیر عوامل اقتصادی مانند تورم ۳۰-۴۰درصد، تحریم‌ها و سیاست‌های پولی دولت قرار دارد. این بازار با جذب بیش از ۲ میلیون سرمایه‌گذار جدید در دو سال اخیر، فرصتی بی‌نظیر برای سرمایه‌گذاری خرد و کلان فراهم کرده است.

ابزارهای نوین مانند صندوق‌های قابل معامله (ETF) و پلتفرم‌های دیجیتال مانند سجام و ره‌آورد ۳۶۵، دسترسی به بورس را برای ایرانیان آسان‌تر کرده‌اند. با وجود چالش‌های ناشی از نوسانات ارزی و محدودیت‌های بین‌المللی، پیش‌بینی‌ها نشان‌دهنده رشد ۲۰-۲۵ درصد در بخش‌های فناوری و انرژی است که می‌تواند سودآوری پایداری را برای سرمایه‌گذاران به همراه داشته باشد.

• صندوق‌های ETF فناوری: سرمایه‌گذاری در ETFهای مبتنی بر شرکت‌های فناوری با بازدهی سالانه ۲۵%.
• صندوق‌های درآمد ثابت: گزینه‌ای کم‌ریسک با سود ثابت ۲۰-۲۲% برای سرمایه‌گذاران محافظه‌کار.
• بورس انرژی: رشد ۳۰% در معاملات نفت و گاز به دلیل افزایش تقاضای منطقه‌ای.

بورس برای زنان و جوانان

در سال‌های اخیر، بورس ایران به بستری جذاب برای سرمایه‌گذاری زنان و جوانان تبدیل شده که با سرمایه‌های اندک (از ۵۰۰ هزار تومان) می‌توانند در اقتصاد کشور مشارکت کنند. رشد ۴۰ درصدی سرمایه‌گذاران جدید در این گروه‌ها نشان‌دهنده افزایش آگاهی و دسترسی به آموزش‌های آنلاین است. صندوق‌های درآمد ثابت و ETFها، گزینه‌های کم‌ریسک برای این گروه هستند که با سود ثابت ۲۰-۲۲ درصد، اعتماد به سرمایه‌گذاری را تقویت می‌کنند.

پلتفرم‌های دیجیتال و دوره‌های رایگان کارگزاری‌ها، موانع ورود را برای زنان و جوانان کاهش داده‌اند. روش‌هایی که در ادامه معرفی می‌کنیم از ریسک سرمایه‌گذاری در این بازار می‌کاهند.

• صندوق‌های درآمد ثابت: سود ثابت با ریسک نزدیک به صفر.
• ETFهای بورسی: تنوع‌بخشی با سرمایه کم در بخش‌های فناوری و انرژی.
• آموزش آنلاین: دوره‌های رایگان کارگزاری مفید و آگاه برای مبتدیان.

سخن پایانی

بازار بورس از جمله بازارهای مالی و سرمایه‌گذاری بزرگ در هر کشور به شمار می‌آید که هدف اصلی آن توسعه اقتصاد کشور و کمک به تامین سرمایه شرکت‌ها در کنار اشتراک‌گذاری سود با سرمایه‌گذاران است. اگر چه در این بازار سهام شرکت‌های داخلی و نام آشنا به معامله می‌شود، اما حضور حرفه‌ای و موفقیت در آن کار ساده‌ای نیست و نیاز به آموزش دارد.

سوالات متداول