سبدگردانی چیست و چگونه انجام می شود؟

هنوز هم بخاطر مدیریت پورتفولیو خود استرس دارید و از شدت نگرانی، وارد هیچ معامله‌ای نمی‌شوید؟ با اینکه ماهیت معاملاتی نظیر سهام، صندوق‌های ETF و اوراق بدهی ذاتا ریسکی است و همین عامل برای جذب سرمایه‌گذاران به تنهایی کافی است، ولی باز هم مدیریت دارایی و پذیرش ریسک، دل بسیار گنده‌ای می‌خواهد. اگر کسی باشد که مسئولیت مدیریت روزانه را با جان و دل قبول کند و آن گزارش دقیق کارها را منظم ارائه بدهد، قطعا خیلی خوب می‌شود. از‌طرفی، فقط بر اساس پلن مالی ما پیش برود و اصلا خودسرانه عمل نکند. این فرد خوش شانس کسی جز سبدگردان حرفه‌ای، مدبر و مطیع نیست که فرایند سبدگردانی را یک تنه انجام می‌دهد!

سبدگردانی برای هر سرمایه‌گذاری دیتیل متفاوتی دارد و هر چقدر پارامترهای شما منعطف‌تر باشد، قابلیت تبدیل آن به یک رویکرد جذاب‌تر هم افزایش می‌یابد. درست است که باید کارمزدی را هم پرداخت کنید، ولی از تحمل آن همه استرس که بهتر است. نکته جالب اینجا است که اگر معاملات شما با سودآوری همراه نباشد، از پرداخت کارمزد هم معاف می‌شوید. کلا سبدگردان‌ها انقدر تجربه و مهارت دارند که سوددهی قابل توجه را تضمین کنند و خیال شما از تمام جوانب راحت شود. در رسانه ارزنو با انواع مدل‌های سبدگردانی آشنا می شوید و می‌فهمید که از همان اول، باید بر اساس چه معیارهایی سبدگردان ایده‌آل خود را انتخاب کنید.

تعریف سبدگردانی

ایجاد تعادل میان سود و ریسک به عنوان هدف اولیه فرایند سبدگردانی در نظر گرفته می‌شود. به بیان دیگر، بدون اینکه ریسک قابل توجهی سرمایه اولیه را تهدید کند، بازده نهایی به شکل فوق‌العاده‌ای بهینه‌سازی می‌شود. طبیعی است که برای رسیدن به این هدف، سبدگردان باید از مهارت بالایی در زمینه چینش انواع پورتفولیو برخوردار باشد و با ادغام انواع الگوها و ترفندها بتواند رویکرد موفقیت‌آمیزی از مدیریت سرمایه را پیاده کند. در کل، سبدگردانی ساختار شفافی دارد و سبدگردان با اختیارات معین، کنترل نقدینگی پورتفولیو را بر عهده می‌گیرد.

سبدگردانی چگونه انجام می‌شود؟

سبدگردانی یک فرایند تک مرحله‌ای نیست، بلکه بر پایه چند مرحله کلیدی و بنیادین طراحی شده است. چارچوب اجرای آن به شکلی است که توجه به نیازهای سرمایه‌گذار در هر مرحله احساس می‌شود. از آنجایی که هدف از این رویکرد ارائه ساختاری منظم برای مدیریت دارایی است، ۵ مرحله را باید برای آن در نظر گرفت. از ارزیابی اولیه و طراحی سبد گرفته تا گزارش‌دهی، قدم‌هایی هستند که یک سبدگردان برمی‌دارد. بیایید جزئیات هر مرحله را بررسی کنیم:

• ارزیابی اولیه: اهداف و شرایط، محوریت گفتگوهای اولیه و بنیادین بین سرمایه‌گذار و سبدگردان را تشکیل می‌دهد. میزان بازدهی مورد انتظار و ریسک‌‎های مرتبط هم به‌طور دقیق مورد آنالیز قرار می‌گیرند. ارزیابی اولیه، پایه و اساس یک سبدگردانی شخصی سازی شده و موفق را تشکیل می‌دهد.
• طراحی سبد: انتخاب نوع دارایی بر اساس سطح ریسک انجام می‌شود تا سرمایه‌گذار سبدی استاندارد و با بهترین ترکیب ممکن داشته باشد.
• اجرای معاملات: بر اساس شرایط بازار و نتایج تحلیل‌های انجام شده، معاملات به اجرا درمی‌آیند تا تارگت مالی محقق شود.
• پایش سبد: تنها با ارزیابی و پایش مستمر کارایی پورتفولیو می‌توان انتظار نتایج خوبی را برای سبدگردانی داشت. این روند به‌صورت بررسی دوره‌ای و حتی اصلاح تظیمات سبد به اجرا درمی‌آید.
• گزارش‌دهی: انواع گزارشات، از ماهیانه تا فصلی و سالانه در پنل آنلاین قابل بررسی هستند. محتوای گزارشات را هم میزان بازدهی، لیست معاملات، تحلیل وضعیت بازار و غیره تشکیل می‌دهد.

انواع مدل‌های سبدگردانی در بازار سرمایه

به منظور پوشش نیازهای مختلف سرمایه‌گذاران، مدل‌های متنوعی برای سبدگردانی در نظر گرفته شده است. در واقع، مواردی چون میزان ریسک پذیری، اهداف، تایم فریم دلخواه و میزان سرمایه، مدل‌های مختلفی را می‌طلبد. علاوه‌بر این، شیوه مدیریت و نوع مشتری هم زمینه‌ای را برای وجود مدل‌هایی چون سبدگردانی اختصاصی، شرکتی و الگوریتمی فراهم کرده‌اند. در ادامه، اطلاعات دقیقی را در مورد هر مدل بدست می‌آورید:

۱. سبدگردانی اختصاصی (Individual Portfolio Management)

مدلی که کاملا شخصی سازی شده است و مختص به همان فرد طراحی می‌شود. به‌این‌ترتیب، ویژگی‌ها و اهداف مالی فرد در اولویت قرار می‌گیرد و عملکرد سبدگردان کاملا متناسب با نیازهای شخصی تعریف می‌شود. ارائه گزارشات نهایی هم صرفا مرتبط با سبد سرمایه‌گذار است.

۲. سبدگردانی شرکتی (Corporate Portfolio Management)

مدلی که مخصوص مجموعه‌ها، سازمان‌ها و شرکت‌های بزرگ است. در مقایسه با مدل قبلی که یک سبد با ابعاد کوچک‌تر به شمار می‌آمد، پرتفولیو بزرگ‌تری تحت مدیریت سبدگردان قرار می‌گیرد. همچنان حفظ ارزش سرمایه و ایجاد درآمد پایدار در اولویت قرار دارد و برای رسیدن به این هدف، ساختار سازمان یافته و منسجمی ارائه می‌شود.

۳. سبدگردانی الگوریتمی (Algorithmic Portfolio Management)

مدلی که به جای سبدگردان، الگوریتم‌های تحلیلی مسئولیت تصمیم‌گیری را برعهده می‌گیرند. سرعت بالای پردازش داده‌ها، خرید‌و‌فروش خودکار و عملکرد بهینه در شرایط پرنوسان، جزو مهم‌ترین خصوصیات این مدل به شمار می‌آید. از‌طرفی، با حذف احساسات انسانی انتظار می‌رود شاهد بهبود نتایج و کارایی کلی باشیم.

مقایسه سبدگردانی به روش فعال و غیرفعال

مدیریت سبدگردانی به سبک‌های مختلفی انجام می شود و هر نوع از آن، مخصوص دسته‌ای مشخص از سرمایه‌گذاران است. مثلا، اگر سرمایه‌گذار بلندپروازی هستید و احساس می‌کنید از نظر اشتیاق درونی و آمادگی کافی برای پذیرش ریسک‌های بیشتر هم در شرایط خوبی قرار دارید، سبدگردانی به روش فعال مخصوص شما است. اگر چشم‌انداز بلندمدتی را برای سرمایه‌گذاری خود در نظر دارید و به‌جای استراتژی‌های پرریسک و پربازده، صرفه‌جویی در هزینه‌ها را در اولویت قرار می‌دهید، پس باید سبدگردانی به شیوه غیرفعال را برای خود انتخاب کنید.

هدف از سبدگردانی فعال این است که بازدهی بیشتر از رشد شاخص بازار باشد و برای رسیدن به آن، سبدگردان رویکرد نظارتی دقیقی را بر روی روند بازار، عملکرد شرکت و شاخص‌های اقتصادی به اجرا درمی‌آورد. در سبدگردانی غیرفعال هدف متفاوتی دنبال می‌شود و بر روی رشدی همگام با بازار متمرکز هستید. در یک مقایسه کلی، رویکرد فعال بازده قابل توجهی را به دنبال دارد، ولی در روش غیرفعال به دلیل عدم ریسک پذیری، سودآوری در سطح پایین باقی می‌ماند. از‌طرفی، هزینه‌های شیوه فعال بسیار بالا است و به معاملات مکرر و هزینه های مدیریت مربوط می‌شود، ولی در شیوه غیرفعال به دلیل کاهش حجم معاملات شاهد هزینه‌های مقرون‌به‌صرفه‌تری هستیم.

معیارهای انتخاب سبدگردان

معیارهای یک سبدگردان حرفه‌ای شامل برخورداری از سابقه کافی در زمینه مدیریت دارایی، گزارش‌دهی شفاف، به‌کارگیری ابزارهای به روز و پیشرفته می‌شود. در اولین قدم از انتخاب سبدگردان حتما چک کنید که آیا فرد مجوز رسمی و معتبر از سازمان بورس دارد یا خیر. در مراحل بعدی هم بر اساس پارامترهایی نام برده شده، وضعیت تخصص و پایبندی فرد به مسئولیت‌های واگذار شده را بررسی کنید تا رویکرد مدیریت دارایی با اطمینان خاطر و در یک چارچوب مشخص آغاز شود.

سخن پایانی

جدا از انتخاب سبدگردان و آنالیزی که باید انجام دهید، همین انتخاب سبک مناسب برای سبدگردانی هم یک چالش به شمار می‌آید. برای اینکه رویکرد راحت‌تری را پشت سر بگذارید، جدا از اهداف شفاف، تایم فریم و سطح ریسک معین، می‌توانید با یک مشاور مالی هم گفتگویی در این مورد داشته باشید. راهنمایی تخصصی و کاملا شخصی سازی شده، نتیجه این گفتگو است.

سوالات متداول