ارزش ذاتی سهام چیست؟ آشنایی با بورس

بازار بورس و سهام یکی از بازارهای مالی مناسب برای سرمایه‌گذاری است که در طی این سال‌ها عملکرد خوبی از خود نشان داده است. برای سرمایه‌گذاری و فعالیت در این بازار باید با اصطلاحات رایج آن آشنا باشید و ملاک و معیارهایی برای خرید و فروش داشته باشید.

ارزش ذاتی سهام یکی از اصطلاحات رایج این بازار است، در واقع ارزش واقعی هر سهم از طریق بررسی صورت‌های مالی یک شرکت بدست می‌آید. همچنین ارزش ذاتی سهام با قیمت روز سهام متفاوت بوده و سرمایه‌گذاران می‌توانند با شناسایی آن و خرید سهام با قیمتی پایین‌تر از ارزش ذاتی آن، به سود قابل توجهی دست یابند. ما در این مقاله ضمن معرفی مفهوم ارزش ذاتی سهام، روش محاسبه آن را نیز مورد بررسی قرار داده‌ایم.

معرفی ارزش ذاتی سهام

ارزش ذاتی یک سهم با قیمت آن در بازار فعلی متفاوت است. در واقع منظور از ارزش ذاتی یک سهم، پیش‌بینی قیمت سهم در آینده است.

«ارزش ذاتی» که با نام (Intrinsic value) نیز شناخته می‌شود، از جمله اصطلاحات رایج در بازار بورس و سرمایه است. این ارزش بر اساس عوامل مختلف و با فرمول‌های خاصی محاسبه می‌شود که بیشتر تحلیل‌گران از آن به‌عنوان معیاری برای تعیین حد سود و زیان سهم استفاده می‌کنند.

قیمت فعلی یک سهم در بازار با ارزش ذاتی متفاوت است. با این حال، معامله‌گران با محاسبه ارزش ذاتی و مقایسه آن با قیمت فعلی متوجه می‌شوند که میزان ارزش این سهم در بازار واقعی است یا خیر. در واقع، ارزش ذاتی از مجموع تمام جریان‌های نقدی آتی شرکت با در نظر گرفتن ارزش پول در آن زمان به دست می‌آید.

در حالت کلی، زمانی که ارزش ذاتی یک سهم از قیمت واقعی سهم در بازار بالاتر باشد، یک فرصت هوشمندانه برای سرمایه‌گذاری است، زیرا سرمایه‌گذاران می‌دانند که با خرید سهم در شرایط فعلی، می‌توانند آن سهم را در زمان ارزشمند شدن با سود قابل توجهی بفروش برسانند. اما اگر ارزش ذاتی سهام از قیمت فعلی بازار کمتر باشد، گزینه مناسبی برای سرمایه‌گذاری نیست. این نوع سرمایه‌گذاران در بازار بورس و سرمایه با نام سرمایه‌گذاران ارزش شناخته می‌شوند.

نحوه محاسبه ارزش ذاتی سهام

ارزش ذاتی سهم همان ارزش واقعی هر سهم است که از طریق تجزیه و تحلیل صورت‌های مالی یک شرکت بدست می‌آید. روش گوردون یکی از روش‌های رایج برای تعیین ارزش ذاتی سهام است.

محاسبه ارزش ذاتی سهام یک فرآیند پیچیده و تخصصی است که روش‌های مختلفی برای محاسبه آن وجود دارد. در این میان، مدل «گوردون» (Gordon) یکی از متداول‌ترین روش‌ها بوده که ارزش ذاتی سهام را بر مبنای ارزش فعلی سود تقسیمی پیش‌بینی شده با نرخ ثابت محاسبه می‌کند که روش محاسبه آن به شکل زیر است:

(نرخ رشد مورد انتظار – بازده مورد انتظار سرمایه‌گذار) ÷ سود تقسیمی = ارزش ذاتی سهام

Intrinsic value of stock = D ÷ (K – G)

در این فرمول D نشان‌دهنده سود تقسیمی هر سهم است، در واقع میزان سودی است که به ازای هر سهم، طبق تصمیمی که در مجمع سالیانه و با رای گیری هیئت مدیره انجام می‌شود، در بین سهامداران توزیع می‌گردد. K بیانگر بازده مورد انتظار سرمایه‌گذار بوده و به مقدار پولی گفته می‌شود که یک فرد انتظار دارد تا از سرمایه‌گذاری خود کسب نماید.

در نهایت G نیز نرخ رشد مورد انتظار را نشان می‌دهد که مقدار آن در گزارشات شرکت آورده شده است و به نرخ بازده سرمایه و نرخ نگهداشت آن وابسته است.

محاسبه ارزش دارایی های مالی

تحلیلگران بنیادی ارزش دارایی‌های یک شرکت را برای محاسبه ارزش ذاتی سهام در نظر می‌گیرند که برای انجام این کار رویکردهای مختلفی وجود دارد:

رویکرد ترازنامه‌ای

یکی از رویکردهای رایج برای محاسبه ارزش دارایی‌های یک شرکت است که تمام دارایی‌های مشهود و نامشهود شرکت را شامل می‌شود. در رویکرد ترازنامه از ارزش خالص دارایی یا NAV به عنوان معیاری برای مشخص کردن ارزش دارایی‌های یک شرکت استفاده می‌شود.

مقدار NAV از جمع سود محقق شده بعد از تاریخ ترازنامه، ارزش افزوده پرتفوی بورسی و غیر بورسی، ذخیره کاهش ارزش دارایی‌ها و سود صاحبان سهام و تقسیم بر تعداد سهام شرکت محاسبه می‌شود. در واقع، در این روش نیازی به بررسی سود و زیان شرکت نیست.

رویکرد نسبی

در این رویکرد ارزش واقعی شرکت در مقایسه با شرکت‌هایی تعیین می‌شود که از نظر ثبات سودآوری، نرخ رشد و ریسک شرایط مشابهی دارند. رویکرد نسبی از مقایسه نسبت P/E شرکت‌های مشابه برای محاسبه ارزش واقعی شرکت استفاده می‌کند. در صورتی که P/E یک شرکت کمتر از موارد مشابه باشد، یعنی این سهم با مقدار کمتری از ارزش واقعی خود معامله می‌شود و احتمال افزایش قیمت آن در آینده بیشتر است.

این نسبت به تنهایی معیار مناسبی نیست و بهتر است برای دستیابی به نتایج دقیق‌تر از شاخص‌ها و ضریب‌های مخصوص استفاده نمایید.

رویکرد تنزیلی

رویکرد تنزیلی یکی از مهم‌ترین و دقیق‌ترین روش‌ها برای ارزش‌گذاری سهام براساس جریان‌های نقدی آتی است. در این رویکرد جریان‌های نقدی آتی شرکت با یک نرخ مشخص تنزیل شده و ارزش فعلی سهام بدست می‌آید.

سخن پایانی

همانطور که گفتیم ارزش ذاتی سهام با قیمت روز آن متفاوت است. در واقع، منظور از ارزش ذاتی یک سهم، پیش‌بینی قیمت آن سهم در آینده نزدیک است. در چنین شرایطی اگر قیمت ذاتی سهام یک شرکت بالاتر از قیمت سهام در بازار باشد، سرمایه‌گذاران تمایل بیشتری به خرید آن سهم دارند، زیرا می‌دانند در آینده نزدیک با ارزشمند شدن سهم می‌توانند به سود قابل‌توجهی دست یابند.

برعکس این مورد هم صدق می‌کند. یعنی هر چه قیمت یک سهم در بازار از ارزش ذاتی آن بیشتر باشد، تمایل خریداران به سرمایه‌گذاری کمتر می‌شود و بیشتر ترجیح می‌دهند سهام خود را بفروش برسانند.

بنابراین بهتر است قبل از خرید یک سهم در بازار، ارزش ذاتی سهم را از طریق بررسی صورت‌های مالی شناسایی کنید. همچنین سهامداران باید این نکته را مدنظر داشته باشند که عوامل زیادی بجز ارزش ذاتی سهام  بر روی قیمت یک سهم تاثیر می‌گذارند و هر چه اطلاعات بیشتری در آن زمینه داشته باشند، راحت‌تر می‌توانند در رابطه با خرید و فروش سهم تصمیم‌گیری کنند.